ปัญหาแม่วัยใส : ความท้าทายของงานสาธารณสุขไทย

Abstract

บทความวิชาการเรื่องปัญหาแม่วัยใสความท้าทายของงานสาธารณสุขไทยจัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสะท้อน ให้เห็นปัญหาของแม่วัยใสที่มีต่องานทางด้านสาธารณสุขไทย ในหลายแง่มุม ปัญหาแม่วัยใสเป็นปัญหาทางสาธารณสุขของไทย มานานหลายปีแล้ว และทวีความรุนแรงของปัญหามากขึ้นเรื่อยๆ อัตราการคลอดในวัยรุ่นอายุ 15-19 ปี เฉลี่ยทั่วโลกประมาณ 65 รายต่อสตรีวัยรุ่น 1,000 ราย สำหรับประเทศไทยมีอัตราการคลอดของวัยรุ่นหญิงอายุ 15-19 ปีอยู่ในระดับสูงอยู่ที่ 70 รายต่อสตรีวัยรุ่น 1,000 ราย ในขณะที่ญี่ปุ่น เกาหลี จีน สิงคโปร์มีเพียง 2-6 รายต่อ 1,000 คน (กองบรรณาธิการ, 2556: 11-13) นอกจากนั้นยังพบว่า การมีเพศสัมพันธ์ของวัยรุ่นมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากร้อยละ 10 ในปี พ.ศ.2552 เป็นร้อยละ 40 ในปี พ.ศ.2554 และเริ่มมีเพศสัมพันธ์อายุน้อยลงเรื่อยๆ (สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข, 2555) จากการสำรวจการตั้งครรภ์ของแม่วัยใสนั้นเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น การขาดความรู้ในการป้องกันการตั้งครรภ์ ทัศนคติ และพฤติกรรมของมารดาวัยใสเหล่านั้นเปลี่ยนแปลงไปทำให้เกิดปัญหาทางสาธารณสุขมากมาย มีทั้งปัญหาสาธารณสุขที่เกิด ขึ้นกับแม่วัยใสในระยะตั้งครรภ์ซึ่งได้แก่ ครรภ์เป็นพิษ ติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ คลอดก่อนกำหนด การทำแท้ง เป็นต้น ส่วนในระยะหลังคลอดได้แก่ ความเครียด คุณภาพการเลี้ยงดูทารกที่เป็นบุตร การติดเชื้อหลังคลอด ภาวะซีด และ ขาดสารอาหารของแม่วัยใส นอกจากนั้นปัญหาแม่วัยใสยังส่งผลกระทบไปถึงตัวทารกที่เป็นบุตรทำให้เกิดปัญหาสาธารณสุข ในระยะยาวเกิดขึ้นกับทารก เช่น พัฒนาการที่ผิดปกติของทารก ทารกน้ำหนักตัวน้อย ป่วยง่าย ทารกถูกทารุณกรรม พฤติกรรมก้าวร้าว การเกิดการติดเชื้อเอชไอวี หรือซิฟิลิสจากมารดา การที่ต้องเป็นเด็กกำพร้าจากการเสียชีวิตของมารดาที่ติด เชื้อเอชไอวี เป็นต้น ซึ่งความจริงปัญหาทางสาธารณสุขที่เกิดขึ้นมาจากแม่วัยใสยังมีอีกมากมายทั้งทางสังคม และเศรษฐกิจ แต่ผู้เขียนทำงานทางด้านสาธารณสุขจึงสนใจด้านปัญหาสาธารณสุข งานสาธารณสุขต้องมีการปรับตัวให้ทันกับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่กำลังเกิดขึ้น บทความวิชาการนี้ ได้สะท้อนปัญหาความจริงในพื้นที่ และปัญหาสาธารณสุขที่จะเกิดขึ้นในอนาคตจากการมีแม่วัยใสจำนวนมากและมีแนวโน้มที่ แม่วัยใสจะอายุน้อยลงทุกวัน ปัญหาสาธารณสุขต่างๆ ก็จะยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ