การคัดแยกแอคติโนมัยสีทในดินที่มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Curvularia sp. Isolation of actinomycetes from soils for antifungal activity against Curvularia sp.

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดแยกแอคติโนมัยสีทในดินและคัดเลือกแอคติโนมัยสีทที่มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา Curvularia sp. โดยเก็บตัวอย่างดินจำนวน 9 แหล่ง ดังนี้ ดินตำบลท่าเสา อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี 3 แหล่ง ได้แก่ ดินบริเวณสวนมะกรูด ดินในไร่มันสำปะหลัง และดินบริเวณไร่มะเขือเปราะ ดินตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม 1 แหล่ง คือ ดินบริเวณนาข้าว ดินตำบลทุ่งกระพังโหม อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม 2 แหล่ง ได้แก่ ดินบริเวณแปลง ปลูกพืชผักสวนครัว และดินบริเวณสวนดอกไม้ ดินตำบลวังหว้า อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี 3 แหล่ง ได้แก่ ดินบริเวณใต้ต้นหมาก ดินบริเวณใต้ต้นน้อยหน่า และดินบริเวณใต้ต้นสน พบว่าสามารถคัดแยกแอคติโนมัยสีทได้ทั้งหมดจำนวน 50 ไอโซเลทเมื่อนำแอคติโนมัยสีทที่คัดแยกไว้ทั้งหมดมาทดสอบความสามารถในการยับยั้งเชื้อรา Curvularia sp. ที่เป็นสาเหตุของโรคเมล็ดด่างในข้าว ด้วยวิธี Dual culture technique โดยการเพาะเลี้ยงบนอาหาร PDA ที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 10 วัน พบว่ามีเพียง 9 ไอโซเลท ที่มีความสามารถในการยับยั้งเชื้อ Curvularia sp. ได้ ซึ่งไอโซเลท CS40 มีเปอร์เซ็นต์ในการยับยั้งสูงสุดเท่ากับ 72.00 รองลงมา คือ CS43 และ CS47 มีเปอร์เซ็นต์การยับยั้งการเจริญเท่ากับ 69.00 และ 63.00 ตามลำดับ ในขณะที่อีก6 ไอโซเลท สามารถยับยั้ง Curvularia sp. ได้ในระดับปานกลาง – ต่ำ ได้แก่ CS49 CS25 CS8 CS14 CS9 และ CS1 มีเปอร์เซ็นต์ในการยับยั้งการเจริญเท่ากับ 60.00 36.00 36.00 33.00 และ 30.00 ตามลำดับ