การประยุกต์ใช้รีโมทเซนซิ่งเพื่อวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคเลปโตสไปโรซิส: กรณีศึกษา จังหวัดน่าน Application of Remotely Sensed Data to Analyzed the Spatial Risk of Leptospirosis in Nan Province

Abstract

การศึกษาเรื่อง “การประยุกต์ใช้รีโมทเซนซิ่งเพื่อวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคเลปโตสไปโรซิส: กรณีศึกษา จังหวัดน่าน” มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเพื่อวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคเลปโตสไปโรซิส ในจังหวัดน่าน ซึ่งในการศึกษา ครั้งนี้ได้ทำการวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค โดยอาศัยปัจจัยทางด้านสภาพทางกายภาพของพื้นที่เพียงด้านเดียวเท่านั้น การศึกษาครั้งนี้ใช้ข้อมูลทุติยภูมิเป็นหลัก ได้แก่ สถิติการเกิดโรคเลปโตสไปโรซีสของจังหวัดน่าน ข้อมูลปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 30 ปี ข้อมูลแบบจำลองความสูงเชิงเลข (DEM) จากภาพถ่ายดาวเทียม และข้อมูลภาพดาวเทียม Landsat 5 TM บริเวณจังหวัดน่าน บันทึกภาพเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 และ 7 มีนาคม พ.ศ. 2549 ทำการวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคด้วย โปรแกรมทางด้านภูมิสารสนเทศ เพื่อทำการจำแนกประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินภายในจังหวัดน่านด้วยวิเคราะห์จำแนกแบบ ควบคุม (Supervised Classification) ร่วมกับสมการ (SAVI) วิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการน้ำท่วมโดยอาศัยโมเดล SCS-CN และวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค โดยการซ้อนทับข้อมูลประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินกับข้อมูลพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดน้ำท่วม (Overlays Analysis) ผลการศึกษาพบว่า จังหวัดน่านมีพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคระดับสูง น้อยที่สุด คิดเป็นร้อยละ 13.37 ของพื้นที่ทั้งหมด ซึ่งจะพบในบริเวณที่ราบหุบเขาตอนกลางของจังหวัดเสียเป็นส่วนใหญ่ รองลงมา เป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยง ระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 23.98 ของพื้นที่ทั้งหมด ในขณะที่พื้นส่วนใหญ่ของจังหวัดน่านนั้นเป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยง ระดับน้อย คิดเป็นร้อยละ 62.65 ของพื้นที่ทั้งหมด โดยอำเภอเมืองน่านเป็นอำเภอที่มีพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคระดับสูงมากที่สุด คิดเป็นพื้นที่ 475.27 ตร.กม. รองลงมาคืออำเภอเวียงสา มีพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคสูง คิดเป็นพื้นที่ 296.11 ตร.กม.