ทรัพยากรมนุษย์ในองค์การบริหารส่วนจังหวัดภายใต้กระแสการเปลี่ยนแปลง สู่ประชาคมอาเซียน Human Resource in Provincial Administrative Organization under the Emerging ASEAN Community

Abstract

บทความนี้สนใจศึกษาเกี่ยวกับทรัพยากรมนุษย์ขององค์การบริหารส่วนจังหวัด ซึ่งถือเป็นส่วนประกอบหนึ่งของ การศึกษาลักษณะภายในขององค์การสาธารณะ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะ 1) ศึกษาถึงทรัพยากรมนุษย์ภายในองค์การบริหาร ส่วนจังหวัด ว่ามีกี่กลุ่ม กี่ประเภท และในแต่ละประเภทมีวิธีการเข้าสู่ตำแหน่งอย่างไร 2) เพื่อศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่าง ทรัพยากรมนุษย์ภายในว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร รวมไปถึงกลุ่มใดเป็นผู้มีบทบาทมากที่สุดในการกำหนดยุทธศาสตร์หรือรูปแบบใน การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีสอดคล้องกับความท้าทายที่จะเกิดขึ้นในกระแสการเปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาคมอาเซียนเพียงพอ แล้วหรือไม่ และ 3) วิเคราะห์ถึงแนวโน้มของความท้าทายที่จะเกิดขึ้นในอนาคตภายใต้กระแสการเปลี่ยนแปลงไปสู่ประชาคม อาเซียน พ.ศ. 2558 โดยมุ่งศึกษาผ่านแนวคิดการศึกษาแนวทางในการบริหารงานบุคคล และทฤษฎีผู้นำที่มีความเข้มแข็ง นำมาสู่ ข้อสรุปที่ว่าภายในองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) จะประกอบไปด้วย 1) ข้าราชการการเมืองฝ่ายนิติบัญญัติ 2) ข้าราชการ การเมืองฝ่ายบริหาร และ 3) ข้าราชการประจำ โดยที่สองฝ่ายแรกจะเข้าสู่ตำแหน่งโดยการเลือกตั้งมาจากประชาชน และฝ่ายหลัง จะมาจากการสอบคัดเลือกตามระบบราชการ ทั้งนี้ทั้ง 3 ฝ่ายจะมีความสัมพันธ์ในลักษณะที่ต่างกันออกไปตามบทบาทและหน้าที่ที่ กฎหมายกำหนดไว้ กอปรกับบริบทแวดล้อมภายนอกองค์การ โดยข้าราชการการเมืองฝ่ายบริหารจะเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญที่สุด ในองค์การ โดยเฉพาะในเรื่องของการกำหนดนโยบายเพื่อให้ข้าราชการประจำได้ถือปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎระเบียบกำหนดไว้ และ จะมีลักษณะประนีประนอมต่อกันกับข้าราชการการเมืองฝ่ายนิติบัญญัติ เป็นผลให้วิเคราะห์ได้ถึงแนวโน้มในอนาคตว่าข้าราชการ ประจำจะตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของข้าราชการการเมืองฝ่ายบริหารมากกว่าที่จะปฏิบัติงานเพื่อประชาชนอันเนื่องมาจากการที่ กฎหมายได้กำหนดอำนาจข้าราชการการเมืองฝ่ายบริหารไว้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด และที่สำคัญข้าราชการการเมืองจำเป็นที่ จะต้องพยายามรักษาคะแนนนิยมจากประชาชนในท้องถิ่นไว้เนื่องจากเข้ามาจากการเลือกตั้งโดยตรง แนวโน้มการทำงานเชิงรุก และเน้นนโยบายประชานิยมจึงเป็นหนทางที่สำคัญในการที่ข้าราชการการเมืองจะสามารถรักษาฐานเสียงของตนไว้ได้ โดยเฉพาะ อย่างยิ่งเมื่อประเทศไทยกำลังจะก้าวสู่ความเป็นประชาคมอาเซียนอย่างเต็มตัว อบจ. ในฐานะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ต้อง ดูแลภาพรวมทั้งจังหวัดจึงต้องเตรียมตัวให้พร้อมกับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้