การประดิษฐ์บายศรีเพื่อใช้ในพิธีบายศรีสู่ขวัญ: กรณีศึกษา นางปวีร์รัฐ วาสุกะรัตน์ ปราชญ์ท้องถิ่น ในจังหวัดนครปฐม Baisri invention for baisrisukwan ceremony: A case study from local philosopher, Mrs. Paweraj Wasukarat in Nakhon Pathom Province

Abstract

ในสมัยอดีตคนไทยมีการประกอบพิธีกรรมนั้นคือ “พิธีบายศรีสู่ขวัญ” ซึ่งเป็นการประกอบพิธีทำขวัญหรือรับขวัญ เพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้กับผู้เข้าพิธี ตลอดจนเป็นการบวงสรวงเทพเจ้า ซึ่งคนไทยได้รับอิทธิพลมาจากศาสนา พราหมณ์ และได้สืบสานถ่ายทอดประเพณีจากรุ่นสู่รุ่นมานานปี หากกล่าวถึงพิธีบายศรีสู่ขวัญ สิ่งที่ขาดไม่ได้ในการประกอบ พิธีบายศรีสู่ขวัญ นั้นคือ “กระทงบายศรีหรือบายศรี” บายศรีนั้นเป็นของสูงอันทรงคุณค่า ที่ใช้เป็นเครื่องบวงสรวงในการประกอบ พิธีบายศรีสู่ขวัญ ในปัจจุบันผู้ประดิษฐ์บายศรีส่วนใหญ่จะเป็นคนเก่าแก่ที่ทำมาแต่ดั้งเดิม ซึ่งเยาวชนไทยมีส่วนน้อยมากที่จะมีความรู้ และมีฝีมือในการประดิษฐ์บายศรี ผู้เขียนบทความจึงตระหนักถึงความสำคัญของการประดิษฐ์บายศรีเพื่อใช้ในพิธีบายศรีสู่ขวัญ และมุ่งหวังให้ประเพณีบายศรีสู่ขวัญอยู่คู่กับคนไทยสืบต่อไป จึงนำความรู้ในการประดิษฐ์บายศรีของ นางปวีร์รัฐ วาสุกะรัตน์ มาเขียนบทความในครั้งนี้ เนื่องจากท่านเป็นปราชญ์ท้องถิ่นในการประดิษฐ์บายศรีแบบโบราณและแบบประยุกต์ และสำเร็จ การศึกษาการทำบายศรีชั้นสูงจากวิทยาลัยในวังอีกด้วย