การดูแลสภาพจิตใจของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชน Mental Health of Caregivers Caring for Patients with Cerebrovascular Disease in the Community

Abstract

การวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อศึกษาการดูแลสภาพจิตใจของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชน เก็บรวบรวมข้อมูล ในพื้นที่ตำบลโพรงมะเดื่อ จากผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เจ้าหน้าที่โรงพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล ผู้อำนวยกองการสาธารณสุขเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ รวม 52 คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดย สรุปประเด็น การวิเคราะห์และการเปรียบเทียบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า การดูแล สภาพจิตใจของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชนเป็นการดูแลใน 4 ลักษณะคือ 1) “ดูแลตนเอง หาวิธีลดเครียด” ด้วยวิธีการที่ง่ายและสามารถดูแลสภาพจิตใจได้ด้วยตนเอง 2) “รพ.สต หนุนเสริมลดความเครียดของผู้ดูแล” มีระบบบริการ ให้คำปรึกษาเบื้องต้นทางโทรศัพท์ มีระบบการประสานงาน ส่งต่อการรักษา ประเมินความสามารถการดูแลผู้ป่วยและสอนให้ ดูแลตามสภาพปัญหาต่างๆเพื่อลดภาวะความเครียดในการดูแล 3) “อสม.เพื่อนพึ่งพา อาสายาใจ” อาสาสมัครสาธารณสุข และอาสาสมัคร เป็นบุคคลที่ให้การช่วยเหลือสนับสนุนให้ผู้ดูแลสามารถทำหน้าที่ดูแลได้อย่างต่อเนื่อง อสม. คือที่พึ่งทางใจ โดยจัดทีมเยี่ยมบ้านภายในระยะเวลา 1 สัปดาห์หลังจำหน่าย สามารถทำให้ผู้ดูแลเกิดความภูมิใจที่สามารถให้การดูแลที่ซับซ้อน และยังเป็นที่พึ่งพาในการประสานงานนำรถมารับผู้ป่วยไปรับ - ส่งผู้ป่วยในการเดินทางไปโรงพยาบาล 4) “กิจกรรมคลายเครียด” องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการและจัดกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การทัศนศึกษานอกสถานที่ การทำกิจกรรมผ่อนคลายความเครียด รวมถึงการจัดหาให้มีรถกู้ชีพเพื่อรับ - ส่งผู้ป่วยซึ่งทำให้ผ่อนคลายเรื่องภาวะเศรษฐกิจได้ ดังนั้น รูปแบบการจัดการและการดูแลสภาพจิตใจตามแนวคิดการสนับสนุนทางสังคมและแนวคิดการสนับสนุนจากการทำงานแบบ ความร่วมกัน 3 ภาคฝ่าย คือ ภาครัฐโดยโรงพยาบาลและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล ภาคประชาชนโดยอาสาสมัคร และอาสาสมัครสาธารณสุข และภาคท้องถิ่นโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ร่วมดูแลคือ ต้นแบบของการดูแลสภาพจิตใจ ของผู้ดูแลที่ดี